سوراخ قلب نوزاد یک بیماری مادرزادی است که شامل انواع VSD و ASD می باشد. این نقص، به صورت یک حفره در دهلیز یا بطن قلب بروز پیدا کرده و ممکن است به مرور زمان خود به خود برطرف شده و یا نیاز به دارو، جراحی و … داشته باشد.سوراخ در قلب یک اصطلاح غیر رسمی برای توصیف یک اختلال قلبى ( در زمان تولد ) مادرزادی است. این اصطلاح برای توصیف یک سوراخ واقعی در دیواره های جدا کننده ى قلب یا به عنوان یک اصطلاح عمومی برای توصیف یک اختلال ساختاری قلب استفاده می شود.

اگر بخواهم به زبان ساده ساختار قلب را توصیف کنم باید بگویم قلب مانند یک خانه داراى چهار اتاق یا همان حفره است. دو اتاق بالا دهلیز و دو اتاق پایین بطن نامیده می شوند. دیواره ى جدا کننده ى دو اتاق بالایى، سپتوم دهلیزی و دیواره ى جدا کننده ى اتاق هاى پایینى ، سپتوم بطنی نامیده می شوند.

بنابراین یک سوراخ در دیواره ى بین حفره های بالایى ، نقص دیواره ی دهلیزی (ASD) و یک سوراخ در دیواره ى بین دو حفره ى پایین، نقص دیواره ى بطنی (VSD) نامیده می شوند.

خون با اکسیژن کم یا آبی رنگ ، به حفره هاى سمت راست بازگردانده می شود که از حفره ى بالا به حفره ى پایین و سپس به ریه منتقل می شود. در ریه ها، خون اکسیژن دریافت می کند. این خون با افزایش مقدار اکسیژن و یا خون صورتی، به حفره ى بالا و پایین سمت چپ و سپس به بدن باز مى گردد.

دریچه های ورودی ، حفره های بالا و پایین قلب را جدا می کنند. دریچه ى خروجی اجازه می دهد که خون از حفره ى پایین سمت راست به ریه ها پمپ شود که دریچه ى ریوی نامیده می شود. دریچه ى خروجى که اجازه مى دهد که خون از حفره ى پایین سمت چپ پمپ شود ، دریچه ى آئورت نامیده می شود.

از این رو “خانه ى قلب” چهار اتاق و چهار درب و دو دیوار جدا کننده دارد. خون آبی از طریق قلب راست به ریه ها و خون صورتی از طریق قلب چپ به بدن پمپ می شود. اصطلاح سوراخ در قلب ممکن است تنها حفره های بین دیوار ه هاى جداکننده را شامل نشود، بلکه شامل اتصالات غیر طبیعی بین حفره ها و اختلال در دریچه ها و رگ های خونی است.

نقص دیواره بین دهلیزی

بیماری نقص دیواره ی بین دهلیزی، نقصی مادرزادی در قلب است که به آن سوراخ قلب نوزاد نیز گویند؛ به صورتی که درون دیواره ای (سپتوم) که حفره های بالایی قلب (دهلیزها) را از هم جدا می کند، یک سوراخ به وجود می آید. سوراخ ممکن است اندازه های مختلفی داشته باشد که یا خود به خود بسته می شود و یا نیاز به جراحی پیدا می کند.

علت ایجاد نقص دیواره بین دهلیزی

علت نقص های مادرزادیِ مربوط به قلب، مثل نقص دیواره ی بین دهلیزی در بیشتر بچه ها مشخص نیست. بعضی از بچه ها به دلیل تغییراتی در ژن ها یا تغییراتی در کروموزوم ها دچار نقص قلبی می شوند. این دسته از نواقص قلبی همچنین احتمال می رود که از ترکیب ژن ها و یا دیگر عوامل خطرآفرین به وجود بیایند؛ عواملی مثل برخورد یا تماس مادر با چیزهایی در محیط یا غذاها، نوشیدنی ها و داروهایی که مادر استفاده می کند.

علائم نقص دیواره بین دهلیزی

بیماری نقص دیواره ی بین دهلیزی ممکن است در طول دوران بارداری و یا بعد از تولد نوزاد تشخیص داده شود. در بسیاری از افراد هم ممکن است تا زمان بزرگسالی آن را تشخیص ندهند.

علائم نقص دیواره بین دهلیزی در جنین

در طول دوران بارداری آزمایش هایی هست به نام غربال گری که نواقص مادرزادی و دیگر مشکلات جنین را بررسی می کند. ممکن است بیماری سوراخ قلب نوزاد در سونوگرافی دیده شود؛ اما این بستگی به اندازه ی سوراخ و محل قرارگیری آن دارد. اگر به نقص دیواره ی بین دهلیزی مظنون شدند، باید سونوگرافی را به یک متخصص نشان دهند تا آن را تأیید کند.

علائم نقص دیواره بین دهلیزی در نوزاد

سوراخ قلب در نوزادان از بدو تولد همراه نوزاد است، ولی ممکن است هیچ نشانه و علامتی در نوزاد دیده نشود. علایم و نشانه های وجود سوراخ بزرگ و نقص دیواره ی بین دهلیزی که تا زمان تولد نوزاد درمان نشده است، این ها هستند:

• عفونت مستمر شش ها و دستگاه تنفسی
• خسته شدن نوزاد حین شیر خوردن
• ضربان نامنظم قلب یا حس کردن تپش قلب
• سوفل قلبی یا صداهای باد مانند و فوت مانند که با گوشی پزشک شنیده می شوند.
• ورم کردن مچ پا، ساق و ران و یا شکم
• سکته ی مغزی
• تنگی نفس
• تنگی نفس هنگام فعالیت یا ورزش

  جراحی سوراخ قلب نوزاد

  عمل قلب معمولا وقتی انجام می شود که نوزاد چند هفته یا چند ماه دارد. جراح، برشی روی قفسه ی سینه ی نوزاد می زند و دستگاهی به نوزاد وصل می کند که کار قلب و شش ها را در طول عمل انجام دهد تا جراح دریچه را ببندد. جراح، هم می تواند دریچه را به طور مستقیم بخیه کند و هم می تواند تکه ای مخصوص جراحی روی دریچه وصله کند. که نوع دوم مرسوم تر است. در نهایت بافت قلب روی بخیه ها یا روی تکه ی وصله شده ترمیم پیدا می کند و بعد از شش ماه دریچه به طور کامل با بافت خودِ قلب پوشانده می شود.

  ممکن است برای بعضی از بچه­ های مبتلا به نقص دیواره ی بین بطنی داروهایی تجویز شود تا قبل از عمل علایم ناشی از بیماری را تسکین دهند. بچه هایی که دریچه ی بزرگ تری در قلبشان بود، معمولا ۴ یا ۵ روز بعد از عمل، در صورت نبودن مشکل، از بیمارستان مرخص می شوند.

  کاتتر گذاری قلب

  نوعی از دریچه های دیواره ی بین بطنی ممکن است با کاتتر گذاری بسته شوند. به این صورت که یک لوله ی (کاتتر) نازک و انعطاف پذیر را وارد یکی از رگ های خونی پا می کنند که مستقیم به قلب می رسد. متخصص قلب لوله را تا قلب می فرستد تا آنجا جریان خون، فشار و سطح اکسیژن موجود در حفره های قلب را اندازه گیری کند.

  بعد قطعه ای خاص که به شکل دو تا صفحه ی سیمی مشبک و انعطاف پذیر در آمده است، درون دریچه ی دیواره قرار می دهد. آن قطعه ی خاص طوری طراحی شده که از دو طرف روی دیواره پهن می شود و برای همیشه دریچه را می بندند و مهر و موم می کند. بعد از عمل جراحی ای که به منظور ترمیم دریچه انجام می شود، کودک، دیگر نباید هیچ گونه علامت ناشی از بیماری یا مشکلی داشته باشد.