اوتیسم یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص میشود. علائم این اختلال تا پیش از سهسالگی بروز میکند و علّت اصلی آن هنوز ناشناخته است. به کسانی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخودمانده گفته میشود. این اختلال در پسران شایعتر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارتهای ارتباطی تأثیر میگذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیتهای مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار میسازد. در بعضی موارد، رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده میشود. در این افراد، حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) و پاسخهای غیرمعمول به افراد، دلبستگی به اشیاء یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده میشود.ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیتهای غیرمعمول دیده شود. هستهٔ مرکزی اختلال در اوتیسم، اختلال در ارتباط است.
علت به وجود آمدن بیماری اوتیسم چیست؟
در حال حاضر هیچ علت مشخصی برای بیماری اوتیسم کشف نشده است؛ اما احتمال تاثیر عوامل ژنتیکی و دارویی در بروز این بیماری وجود دارد. در بعضی از خانواده ها مشاهده شده است که این بیماری نسل به نسل انتقال پیدا می کند. در موارد دیگر می توان به مادران بارداری اشاره کرد که در زمان بارداری دچار بیماری های عفونی می شوند و نوزاد مبتلا به بیماری اوتیسم شده است. به عنوان مثال، وقتی یک زن باردار داروهای خاصی مانند داروهای دیابت، چاقی مفرط و مُسکنها را مصرف کند، احتمال ابتلای کودک او به بیماری اوتیسم بالا میرود.
دیگر علت های بیماری اوتیسم ( که هنوز به اثبات نرسیده) شامل: یک اختلال متابولیک مادرزادی ناشی از عدم حضور یک آنزیم، سرخجه، زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس، رژیم غذایی ، تغییرات مجرای گوارشی ، مسمومیت با جیوه ، عدم استفاده از ویتامین ها و املاح و حساسیت به واکسن است.
علائم اوتیسم در کودکان چیست؟
مشکل اصلی کودکان با نشانه های اوتیسم مشکلات ارتباطی است: آنها از درک احساسات یا تفکرات سایرین عاجز هستند؛ بنابراین برای آنها مشکل است که احساسات خود را از طریق کلمات، ژستها، حالات صورت یا لمس کردن بیان کنند.
کودک مبتلا به اوتیسم «من» نمی گوید! کودک مبتلا به بیماری اوتیسم شناختی از «من» ندارد و خود را با نام صدا می زند؛ مثلا می گوید: «ماشین بهروز را بدید!». همچنین کودکان اوتیسم معمولاً قادر به برقراری ارتباط چشمی نیستند. این کودکان به لبخند یا خستگی دیگران توجهی ندارند و نمی توانند نوبت را رعایت کنند. آنها ارتباط یکطرفه برقرار می کنند و به همین علت ارتباطشان موثر نیست.
عدم یکپارچگی حسی در کودکان مبتلا به اوتیسم: کودکان اوتیسم یکپارچگی حسی ندارند؛ یعنی در برخی از آنها آستانه درد بسیار بالا و در برخی پایین است. بعضی از آنها گاهی متوجه سوختگی های شدید نمی شوند و برخی با کوچکترین ضربه درد شدید حس می کنند. در مورد صدا هم همینطور است؛ گاهی یک کودک با علائم اوتیسم صداهای بسیار آهسته را می شنود و به آن توجه دارد در حالی که متوجه صداهای بلند مثل صدای زنگ در نمی شود.
یک کودک با نشانه های اوتیسم ممکن است در مواجهه با صداها، تماس، بوها یا دیدن مناظری که برای دیگران عادی است، دچار مشکلاتی جدی یا در برخی موارد دردناک باشد.